RCS Logistics

Uluslararası Ticari Terimler

TİCARİ VE LOJİSTİK TERİMLER

AKREDİTİF (L/C)
İthalatçının talimatı ile bir bankanın önceden tespit edilen şartlara uygun olarak kendi üzerine çekilerek poliçeyi ya da kabul edeceği konusunda ihracatçıya yaptığı taahhüttür.

ANTREPO GÜMRÜKLÜ DEPO
Gümrük vergisine yada yalnız gümrük kontrolüne tabi malların ülkeye giriş, transit veya aktarma için beklemesine ve bu bekleme anında belli işlerin yapılmasına izin verilen yerlerdir

ARBİTRAJ
Menkul kıymetler, kıymetli madenler, para, kıymetli evrak gibi değerlerin iki piyasa arasındaki fiyat farklarından yararlanmak amacıyla fiyatların düşük olduğu yerlerden alınması, fiyatların yüksek olduğu yerlerde satılmasıdır.

ATR BELGESİ
Malların Türkiye’den Avrupa Birliği üyesi bir ülkeye veya Birlik üyesi bir ülkeden Türkiye’ye ihraç ve ithalinde kullanılan bir belgedir.

AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU (AET)
Avrupa Kömür Çelik Topluluğu 18 Mayıs 1951’de kuran altı ülke (Belçika Almanya, Fransa, İtalya, Lüksenburg ve Hollanda) 25 Mart 1955 ‘de kısaca Roma anlaşması olarak anılan Avrupa Ekonomik Topluluğu’nu kurdu. AET resmen 1958 yılının başında faaliyete geçmiştir. Merkezi Brüksel’dir. Avrupa topluluğu’nun temel hedefi üye ülkeler arasında hizmet, sermaye ve iş gücünün serbest dolaşımını gerçekleştirmektir.

BEDELSİZ İTHALAT
Bedeli Türkiye’den döviz olarak ödenmeden yapılan ithalatı gösterir. Örneğin Almanya’daki işçilerimizin getirdiği otomobil, eş eşyası gümrükten girerken normal ithalat işlemi görür ve ithalat rakamları arasına girer.

CE İŞARETİ
Bir ürünün Avrupa Birliği direktifleri ile belirlenen sağlık, güvenlik,çevrenin ve tüketicinin korunması gereklerine uygun olduğunu gösteren bir Birlik işaretidir.

C&F MAL BEDELİ VE NAVLUN
Satıcı, malın varış limanına kadar olan tüm giderlerini karşılamakla yükümlü olup, yüklemeden sonraki hasar ve riskler alıcıya aittir.

CIF MAL BEDELİ
Satıcı, Malın taşınması sırasında riskleri üstlenmekle birlikte, risklere SİGORTA VE NAVLUN karşı malı sigorta ettirmek ve bununla ilgili giderlere katlanmak zorundadır.

CPT TAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ
Bu terim satıcının, malın kararlaştırılan varış yerine kadar taşıması için gerekli OLARAK TESLİM navlunu ödediği anlamına gelir.Malın hasarına ait rizikolarla birlikte taşıyıcıya Teslimden itibaren doğabilecek ek masraflar, malların taşıyıcının nezaretinde Verilmesinden itibaren satıcıdan alıcıya geçer.

CIP TAŞIMA ÜCRETİ, SİGORTA
Bu terim ile satıcı CPT deki yükümlülüklere aynen sahiptir. Ancak ek olarak malların ÖDENMİŞ TESLİM taşınması sırasında hasar rizikosuna karşı kargo sigortası temin etmelidir. Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder

ÇAPRAZ KURLAR
Dövizlerin ayrı ülkelerde karşılıklı değerlerini belirtmek için kullanılan terimdir.

DAF SINIRDA TESLİM
Bu terim satıcının teslim yükümlülüğünün, malların ihraç için gümrükten geçirilip Sınırda belirlenen yer yada noktada bitişik ülkenin gümrük sınırından önce emre Hazır tutulmasıyla sona ermesini ifade eder.

DDP GÜMRÜK RESMİ
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır ÖDENMEMİŞ OLARAK tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin TESLİM yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır (İthalat için ödenmesi gereken vergi resim ve harçlar hariç). Alıcı malların zamanında ithal için gümrükten çekilmemesinden kaynaklanan ek gider ve rizikoları üstlenmek durumundadır. Eğer taraflar satıcının gümrük formalitelerini yerine getirip bundan doğabilecek gider ve rizikoları üstlenmesini istiyorlarsa bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler. Eğer taraflar satıcının yükümlülüklerine malların ithali için gerekli bazı giderleri eklemek istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekliyerek kesinleştirmelidirle

DDU GÜMRÜK RESMİ
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır ÖDENMEMİŞ OLARAK tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin TESLİM yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır (İthalat için ödenmesi gereken vergi resim ve harçlar hariç). Alıcı malların zamanında ithal için gümrükten çekilmemesinden kaynaklanan ek gider ve rizikoları üstlenmek durumundadır. Eğer taraflar satıcının gümrük formalitelerini yerine getirip bundan doğabilecek gider ve rizikoları üstlenmesini istiyorlarsa bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler. Eğer taraflar satıcının yükümlülüklerine malların ithali için gerekli bazı giderleri eklemek istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekliyerek kesinleştirmelidirler

DIŞ KREDİLER
Ülkenin döviz yetersizliği ya da finansman gereksinmesini karşılamak amacıyla başvurulan ve uluslararası kaynaklardan sağlanan kredi.

DOĞRU KONŞİMENTOSU
Geminin malları aktarma yapmadan yükleme limanından diğer boşaltma limanına taşınması halinde gerekecek konşimento.

DENİZ KONŞİMENTOSU
Gemi acentası veya kaptanı tarafından düzenlenerek “ yükletene verilen, malın teslim alındığını ve kararlaştırılan şekilde taşınarak gönderilene teslim edileceğini gösteren, malı temsil eden ve üzerinde tasarruf hakkı sağlayan “ kıymetli evrak niteliğindeki belge.

EUR 1 BELGESİ
EUR 1 Belgesi Türkiye’nin EFTA ülkeleri ile olan ticaretinde ve Avrupa Birliği ile Demir-Çelik ürünlerinde parafe ettiği Serbest Ticaret Anlaşması kapsamı ürünler ticaretinde kullanılan belge.

EXW TİCARİ İŞLETMEDE
Ex works" satıcının malları işletmesinde (fabrika,depo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. TESLİM Satıcı, aksi kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden yada malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu noktadan itibaren varış yerine değin , malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu terim tüm satış şekilleri içinde satıcı için en az yükümlülüğü ihtiva eden bir satış şeklidir. Bu teslim şeklinde sözleşmede belirtilen satış bedeline yalnızca ambalajlanmış mal bedeli dahildir. Yani teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye, yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir.

EMRE YAZILI KONŞİMENTO
Üzerinde belli bir kimseye ya da onun emrine ödenmesi için kayıt bulunan konşimento

FAS GEMİ DOĞRULTUSUNDA
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, belirlenen limanda malların gemi doğrultusunda rıhtım veya TESLİM mavnaya konmasıyla sona erer. Bu da, bu andan itibaren, malla ilgili tüm gider, yitik veya hasar rizikolarının alıcı tarafından üstlenilmesi anlamındadır. Malın yükleme, boşaltma , nakliye ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenir. FAS'da sözleşmede belirtilen satış bedeline hem mal bedeli, hem de rıhtıma kadar yapılan nakliye ücreti dahildir. Bu terim, alıcının ihraç için malları gümrükten çekmesi gerektiğini belirtir. Alıcı doğrudan yada dolaylı olarakj ihraç işlemlerini yerine getirmeyecekse kullanılmamalıdır. Bu terim yalnızca deniz veya içsu taşımacılığında kullanılır

FCA TAŞIYICA TESLİM
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ihraç gümrüğünden geçirilip, alıcı tarafından belirlenen taşıyıcıya, belirlenen yer yada noktada teslimi ile son bulur. Eğer alıcı tarafından kesin bir teslim yeri belirtilmemişse, satıcı taşıyanın malları teslim alacağı yer civarında bir yer belirleyebilir. Ticari uygulamalar taşıyıcı ile sözleşme yapılabilmesi için satısının yardımını gerektirirse (Örneğin demir ve hava yolu taşımacılığında) satıcı riziko ve masraflar alıcıya ait olmak üzere hareket edebilir.

FOB
GEMİ BORDRASINDA Satıcı malın gemiye yüklenmesi için gerekli bütün işlemleri yapacak ve TESLİM doğabilecek risklere katlanacaktır. Alıcı ise gemiyi tutacak ve geminin gelişini satıcıya zamanında bildirecektir. Mal gemiye yüklendikten sonraki tüm masraf ve rizikolar alıcıya aittir.

FOB HAVA LİMANINDA TESLİM
Satıcının sorumluluğu çıkış hava limanında malın havayoluyla taşımacısına teslim edilmesi ile biter

FOR DEMİRYOLU VAGONUNDA TESLİM
Demiryolunda vagona mal yükleninceye kadar tüm sorumluluklar ve maliyetler satıcıya, bundan sonrakiler alıcıya aittir.

FORWARD
Dövizlerin alım ve satımı işlem tarihlerinden daha ilerdeki belirli bir tarih itibariyle, ilerde ortaya çıkabilecek kur riskini bugünden bertaraf etmektir. Bir forward işlemi, ticari mali ve sadece kar elde etmeye yönelik (spekülatif) amaçlarla yapılabilir.

FOT FABRİKADA VEYA DEPODA KAMYON ÜSTÜNDE TESLİM
Belirtilen noktada (yerde) kamyon üstünde teslim şeklidir. Teslim noktasından sonraki sorumluluklar ve maliyetler alıcıya aittir.

GAYRİ KABİLİ RÜCU AKREDİTİF
İthalatçının (lehdarın) kararlaştırılan şartları tamamen yerine getirmesi üzerine, akreditif vadesinde çekilecek poliçelerin akreditifi açan banka tarafından kabul edileceği veya ödeneceği konusunda kesin bir taahhüdü içeren akreditif. Tarafların isteği ve onayı olmadan iptal edilemez ve hükümleri değiştirilemez.

GARANTİ AKREDİTİFİ
Bir bankanın bir borcun ödenmemesi veya bir yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda lehdarın talebi üzerine belli miktardaki bir parayı gayri kabili rücu olarak ödeyeceğini taahhüt eden mektuptur.

GÖZETLEME ŞİRKETİ
Malı ihracatçı ve/veya alıcı adına ihraç veya ithal noktasında ağırlık, miktar, kalite gibi konularda kontrol edip, rapor veren tarafsız şirketler.

GÜMRÜK RESMİ
İthal edilecek mallardan gümrük giriş tarifesi cetvellerine göre alınan vergi.

HAMULE SENEDİ
Nakliye veya taşıma senedi de denir. Malı gönderenle nakleden arasında, malın ne şekilde nakledileceğine, teslim ve tesellümüne mahsus esasları kapsayan senettir.

HAVA NAVLUNU
Havayolu ile yük taşıma ücreti.

HAVA TAŞIMA SİGORTASI
Havayolu ile taşınan malların sağlıklı bir şekilde alıcısına ulaşmasını temin etmek için uygulanan sigorta.

HAVA TAŞIMA SENEDİ
Havayolu taşımacılığında gerekli olan, gönderenin ismini, adresini, malların menşeini, nereye gideceğini, paket adedini,ağırlığını, miktarını, navlun ücretini ve değerini içeren belge.

ISO 9000 BELGESİ
ISO 9000 Kalite Güvence Sistem Belgesi, son ürünün kalitesinden çok ürün ve işletme yönetiminde. Ürün tasarımında kullanılan deney ve muayene yöntemlerinde, ürün ve hizmetlerin kalitesini kontrol altında tutmak için gerekli organizasyon yapısında uygulanacak kılavuzları içeren bir “ TOPLAM KALİTE GÜVENCESİ “ standartıdır.

İHRACAT KREDİSİ

İhracatçıya sevk ettiği malların belirli bir oranı dahilinde banka üzerinde poliçe çekme yetkisini veren bir kabul kredisidir.

İTHALAT

Bir ülkedeki alıcıların başka ülkelerde üretilmiş malları satın almalarına denilir.

KABİLİ RÜCU AKREDİTİF

Akreditif açan banka tarafından her an iptal edilebilen akreditif.

KABUL KREDİLİ İTHALAT

İthalatçının, ithal ettiği malın bedelini malın teslim alınması sırasında değil, belli bir tarihte ödeneceğini satıcıya (ihracatçıya) garanti eden ve ihracatçının düzenleyerek göndereceği vadeli poliçenin kabulü suretiyle gerçekleştirilen kredili bir ödeme şeklidir.

KABUL KREDİSİ

Dış ticaret işlemine konu olan mal bedelinin ithalatçı tarafından malın teslim alınmasından belirli bir süre sonra (poliçe vadesinde) ödeneceğini satıcıya temin etmek üzere açılan ve lehdarın ibraz edeceği vadeli bir poliçenin bankaca kabulü suretiyle gerçekleşecek olan bir tür akreditiftir.

KONŞİMENTO

Tren, uçak veya gemi ile yapılan taşımacılıkta kullanılan ve malını taşımak üzere teslim alındığını ve varış noktasında konşimento sahibine teslim edileceğini gösteren bir belgedir.

LİBOR

Londra para piyasasında yürütülen işlemlerde, birinci sınıf bankaların kullandığı kredilere uygulanan faiz oranlarını göstermektedir.

MAL KARŞILIĞI ÖDEME

İhraç edilen malın bedelinin, malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödenmesidir.

MAL MANİFESTOSU

Kaptanın gemi ile taşıdığı yükün neden ibaret olduğunu gösteren ve varılan yerin gümrük idaresine yapılan bildiri.

MENŞE ŞEHADETNAMESİ

Bir malın üretildiği veya yapıldığı ülkeyi gösterir ve idari makamlarınca onaylanan ve alıcı ülkenin konsoloslarınca vize edilen bir belgedir.

MUHABİR BANKA

Akreditif işlemlerinde, ihracatçı ile ithalatçı arasında bağlantıyı sağlamakla görevli banka.

NAKLİYAT ACENTASI

Malların taşınması ile uzmanlaşmış kişi, genellikle nakliye komisyoncusudur.

NAKLİYAT SİGORTASI

Taşımada mallara veya taşıma araçlarına gelecek zararları karşılayacak olan sigorta.

NAKLİYE VESAİKİ

Yükleme veya sevk edilmek üzere teslim alındığını gösteren vesaik.

NAVLUN

Taşıyanın nam ve hesabına ödenecek olan eşya ve yolcunun taşınmasına ilişkin ücretlerin tamamıdır.

NAVLUN FATURASI

CIF ve CF olarak ihraç edilen mallara ait navlunun satıcı tarafından ödenmesi gerekir. Navlunun ödendiğini doğrulamak için konşimento üzerine “ navlunu ödenmiştir.” kaydı konulur. Konşimentoda bu kayıt bulunuyorsa konşimento ile birlikte nakliyeci tarafından düzenlenen bir navlun faturasının da bankaya verilmesi gerekir. Bu navlun faturasında, malların yüklenerek teslim alındığı ve bir navlun borcunun kalmadığı gösterir.

NAVLUN SİGORTASI

Navlun ücretinden doğan alacağın teminat altına alınması için yaptırılan sigorta.

ORDİNO

Yükleme ve boşaltma yapılmadan önce bunun ne şekilde yapılacağını göstermek üzere vapur acentalarının kaptana veya nakliye acentalarının kaptana veya nakliye acentalarının nakliyeciye hitaben yazdıkları talimat.

ORİJİNAL FATURA

Gümrük işlemlerine, döviz transfer ve taahhütlerine esas olarak alınan ve ihracatçı tarafından düzenlenerek alıcıya gönderilen fatura. Bu faturalarda ayrıca satışın şekli ve ödeme koşulları da gösterilir.

ORİJİNAL MANİFESTO

Hareket limanlarında her boşaltma limanı için ayrı ayrı düzenlenen ve hareket limanındaki gümrük memurları tarafından imza olunmuş şekilde boşaltmanın yapılacağı liman gümrüklerine ibraz olunan manifestolar.

POLİÇE

Senet metninde poliçe kelimesi veya yabancı dilde karşılığı olan kelimeyi, belirli bir bedelin ödenmesi hususunda kayıtsız şartsız bir havaleyi, ödeyecek olan muhatabın ad ve soyadını, keşide tarihi ve yerini, keşidecinin imzasını taşıyan senet.

PROFORMA FATURA

Alıcıya satılacak malın cinsi, kalitesi tahmini fiyatı ve bedeli, satış koşulları hakkında bir bilgi vermek üzere düzenlenen ve daha çok bir teklif niteliği taşıyan fatura çeşididir.

PREFİNANSMAN

İhracatta, yurt dışından getirilecek dövizlerin yetkili bankalara bozdurulması suretiyle ön finansman sağlanmasına denir.

RE EKSPORT (İthal Edilmiş Malların İhracı)

İthal rejimi çerçevesinde ithal edilmiş ve vergileri ödenmiş bulunan yabancı menşeli yeni veya kullanılmış malların ihracı. Özellikle arz etmeyen ihracat kapsamında yapılır.

RIHTIMDAN RIHTIMA (LCL/LCL)

Kargonun hazırlanması ve boşaltılması işlemi taşıyıcı tarafından gerçekleştirilir Her iki işlemde taşıyıcının tesislerinde yapılır.

ROTATİF AKREDİTİF

Verilen talimatla tespit edilmiş akreditif tutarının tamamının veya bir kısmının kullanılması veya çekilen poliçenin ödenmesi halinde, talimatta belirtilen miktarda aynı şartla ve otomatik olarak yenilenen akreditif. Bu tür akreditif genellikle aynı cins malı tek bir ihracatçıdan kısım kısım ithal edilen ithalatçı tarafından açılır.

SERBEST BÖLGE

Ulusal gümrük sınırı dışında bırakılmış özel idari statüye bağlı yerlerdir. Vergi kanunları ile mali yükümlülükler buralarda tamamen veya kısmen uygulanmayabilir.

SEVK ÖNCESİ FİNANSMAN

İthalatçıdan siparişi alan ihracatçının, ihraç malı üretmek, satın almak ve/veya göndermek için ihtiyaç duyduğu, işletme sermayesi özelliğinde olan bir finansman türü.

SEVK SONRASI FİNANSMAN

Malların sevkiyle, ihraç bedellerinin tahsili arasındaki döneme ilişkin bir ihracat finansmanı türü.

SEVK VESAİKİ

Fatura, konişmento, koli listesi, menşe şehadetnamesi ATR Belgesi, sigorta poliçesi gibi vesaiki kapsayan ve ihracatçının bankası tarafından, şubesine veya ithalatçının ülkesindeki aracı bankaya gönderilip, söz konusu bankanın ithalatçı poliçeyi ödediği veya kabul ettiği zaman teslim ettiği vesaik.

SİPARİŞ

Bir malın satın alınması amacıyla ısmarlanması.

SWAP İŞLEMLERİ

İçinde spot ve forward işlemlerin yer aldığı, yani bir miktar dövizin aynı anda hem alınıp hem satıldığı, fakat alım ve satım tarihlerinin farklı olduğu, bir vadenin başka bir vade ile değişimini içeren döviz işlemidir.

TAKAS

Takas, iki ayrı ülkedeki ithalatçı ve ihracatçı firmalar arasında malın malla değişimi şeklinde yapılan bir ticaret şekli.

TARİFE NUMARASI

Gümrük ithalat genel tarife cetvelinde her mal veya mal grupları için saptanan numaralardır.

TEYİD EDEN BANKA

Akreditif bedelinin amir banka tarafından ödenmediğinde kendisi tarafından ödeneceğini lehdara taahhüt eden banka.

TEYİTLİ AKREDİTİF

Amir banka tarafından, sağlamlaştırma ve doğrulayıcı yönde kendi sorumluluk ve taahhütlerini de ekleyerek açılan akreditif.

TEYİTSİZ AKREDİTİF

Bu tür akreditiflerde muhabir banka herhangi bir mali sorumluluk yüklenmez. Akreditifin açılmış olduğunu ve şartlarını lehdara bildirmekle yetinir.

TİCARİ FATURA

Alıcı ile satıcı arasında yapılan işlemin bir kaydıdır.

TRANSİT TAŞIMA

Çıkış ve varış noktaları bir aktif taraf ülkesinin dışında olan noktalar arasında, diğer akit taraf üzerinden yapılan yolcu ve/veya eşya taşımaları.

TRANSİT TİCARET

Türkiye’ye net döviz sağlanması kaydıyla, kendi kaynaklarımızdan döviz tahsis edilerek veya döviz tahsis edilmeksizin satın alınan yabancı menşeli malların transit olarak veya doğrudan doğruya başka bir ülkeye satılmasıdır.

VESAİK

Ticarette kullanılan konşimento, poliçe, konsolosluk faturası, uzman raporu gibi çeşitli belgelere verilen isim.

VESAİK MUKABİLİ KABUL

İthalatçının malları alabilmesi için gerekli vesaikin ancak ihracatçı tarafından keşide edilen poliçelerin kabulü karşılığında teslimi.

VESAİK MUKABİLİ ÖDEME

İhracatçının malını gönderdikten sonra ithalatçının ülkesindeki bir yetkili aracı bankaya başvurarak söz konusu bankaya sevk evrakını yolladığı ve bu evrakın ithalat bedelinin ödenmesinden sonra ithalatçıya teslimi konusunda talimat verdiği ödeme biçimidir.